شستشوی دیگ روغن داغ، برای حذف آلودگیها و حفظ کیفیت سیال حرارتی به کار برده میشود. سطوح داخلی لولهها و اجزای سیستم در طی فرآیند ساخت، شامل آلودگیهای مختلف میشود. بنابراین پس از انجام فرآیند تست فشار سیستم، کلیه مدار سیستم روغن داغ که در معرض عبور سیال حرارتی میباشد باید تمیزکاری شود. این کار با استفاده از روغن مخصوص شستشو که از طریق فروشندگان سیال حرارتی قابل تهیه میباشد انجام میگردد. میزان این روغن، کمی بیشتر از کل حجم روغن مورد نیاز برای سیستم است. تا انتهای این مقاله از دابو صنعت، از تولیدکنندگان دیگ روغن داغ در کشور، همراه ما باشید.

توصیه میگردد، قبل از شارژ روغن شستشو به سیستم، دریچه صافی را باز نموده و علاوه بر توری موجود در آن، یک ورقه توری فلزی با مش حدود 5/0در5/0 میلیمتر به توری صافی اضافه نموده و یک قطعه آهنربا با ابعاد مناسب با حجم داخلی صافی نیز در داخل محفظه آن قرار دهید. پس از آن، شستشوی بویلر روغن داغ را بهترتیب ذیل انجام دهید:
- ترموستاتهای کنترلی و ایمنی دیگ روغن داغ را برای کارکرد بین 80 و 120 درجه سانتیگراد تنظیم نمائید.
- از وجود روغن در محفظه پمپ سیرکولاتور اطمینان حاصل نمائید.
- محور الکتروموتورهای مشعل، پمپ سیرکولاتور و پمپ تغذیه را برای اطمینان از عدم گیر در آنها با چرخاندن با دست بررسی نمائید. محور باید از نظر هم محوری کنترل شوند.
- از عملکرد کلید ایمنی و کنترل سطح سیال درون منبع انبساط اطمینان حاصل نمائید.
- از وجود تجهیزات اطفای حریق مناسب با نوع سوخت مصرفی اطمینان حاصل نمائید.
- جهت گردش صحیح الکتروموتورهای مذکور را بررسی نمائید.
- مسیر دودکش و وجود کلاهک بر روی آنرا بررسی نمائید.
- از باز بودن کلیه شیرهای مسیر سیال حرارتی و مسدود نبودن مسیر منبع انبساط و بسته بودن شیرهای هواگیری و کنار گذر (بایپس) و تخلیه، اطمینان حاصل کنید.
- اگرچه میتوان روغن شستشو را مستقیما از بشکهها به سیستم تزریق نمود. اما بهتر است ابتدا روغن درون بشکه را به مخزن ذخیره ریخته و از این مخزن به سیستم انتقال دهید. علت این امر آن است که، این عمل ضمن شستشوی مخزن ذخیره و حذف آلودگیها در آن، از هوا گرفتن پمپ و سیستم در حد فاصل تخلیهی بشکه جلوگیری مینماید. سعی شود تا بعد از شستشو، روغن بطور کامل تخلیه شود.
- شیر سرریز سطح حداقل منبع انبساط را باز بگذارید و شارژ روغن را آغاز کنید و تا زمانی که روغن از این نقطه به داخل مخزن ذخیره جاری نشده است، به انتقال روغن شستشو به سیستم ادامه دهید.
- طی این مدت، شیر سوخت مشعل بویلر را بسته نگهداشته و حداقل سه بار مشعل بدون اینکه روشن شود، راهاندازی شود تا با این عمل، گازهای احتمالی موجود در بویلر تخلیه شود.
- همزمان با روشن بودن پمپ تغذیه و سرریز روغن از منبع انبساط، مطابق دستورالعمل ذیل پمپ سیرکولاسیون را روشن نمائید:
روشن نمودن پمپ سیرکولاسیون دیگ روغن داغ

- دستورالعمل سازنده پمپ سیرکولاتور را به دقت مطالعه نمائید. بههیچ عنوان قبل از پر کردن سیستم، پمپ سیرکولاتور را راهاندازی ننمائید. تنظیمات مربوط به پمپ، کوپلینگ پمپ و الکتروموتور محرک آن از نظر زاویهای و محوری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرد. رعایت دستورالعمل سازنده در این خصوص اکیدا توصیه میشود.
- هرگز پمپ سیرکولاتور بدون حضور سیال در داخل پوسته آن راهاندازی نشود.
- برای پمپهای مجهز به آببندهای مکانیکی یا هواخنک، هوا بایستی از ناحیه آببندی تخلیه گردد تا مطمئن شوید که سیال حرارتی کلیه نواحی آببند و یاتاقانها را روانکاری کرده باشد.
- راهاندازی پمپ حتی در یک زمان کوتاه بدون انجام عمل هواگیری اولیه موجب تخریب پمپ خواهد شد. در ادامه نکات مهم در هواگیری پمپ دیگ روغن داغ آورده شده است.
هواگیری پمپ دیگ روغن داغ
- برای انجام هواگیری پمپ کافیست تا پلاگ مربوط به هواگیری که معمولا بالای محور پمپ قرار دارد را باز نمائید.
- پس از آنکه جریان یکنواختی از سیال حرارتی بدون وجود هرگونه هوا در آن مشاهده گردید، پلاگ هواگیری را ببندید.
- در صورتیکه پس از باز نمودن پلاگ، جریال سیال حرارتی پس از 2 الی 5 دقیقه شروع نگردید، محافظ کوپلینگ پمپ را برداشته و محور پمپ را با دست در جهت چرخش پمپ بچرخانید.این عمل کمک میکند تا سیال سرد لزج از نواحی با لقی کم آببند پمپ حرکت نماید.
- ضمن چرخاندن محور پمپ از عدم وجود هرگونه چسبندگی درون پمپ و یا الکتروموتور محرک آن اطمینان حاصل نمائید. در صورت وجود هرگونه مشکلی نسبت به بررسی آن فورا اقدام نمائید. اگر این عمل نیز برای جریال سیال موثر واقع نشد، سیال را از طریق دریچه هواگیری وارد پمپ کرده و محور را با دست بچرخانید تا سیال در اطراف نواحی آببندی پمپ عمل نماید.
- چرخش محور پمپ و افزودن سیال به آنرا آنقدر ادامه دهید تا آنکه سیال بیشتری را نتوان به پمپ وارد نمود.
- پلاگ هواگیری را بسته و پمپ را برای 5 الی 10 ثانیه راهاندازی کنید. پمپ را متوقف نموده و پلاگ را بردارید و منتظر بمانید تا جریال شروع گردد. اگر پس از گذشت 2 دقیقه باز هم جریال ایجاد نشد مجددا سیال به قسمت آببندی اضافه گردیده و پس از آن پمپ را برای 5 دقیقه راهاندازی کنید.
- بطور مداوم ناحیه یاتاقان واقع در پشت پوستهی پمپ را از نظر داغ شدن بازرسی نمائید. پلاگ را برداشته و جریان سیال را بررسی کنید. اگر جریان از این نقطه شروع نشد، ممکن است سیال بسیار لزج باشد و قادر به جریان در ناحیه آببندی نباشد. لذا، سیستم را بطور نرمال راهاندازی نمائید و پمپ سیرکولاتور را تا زمان شروع جریان در نواحی آببندی آن بازرسی نمائید.
- عملکرد پمپ سیرکولاتور موجب انتقال هوا و سایر گازهای غیر قابل اشتعال حبس شده در نقاط مختلف سیستم به دیاریتور خواهد شد. برای تکمیل عمل هواگیری سیستم، شیرهای هواگیری دستی سیستم را باز نموده و هواگیری موضعی نیز انجام گیرد. این عمل ممکن است ساعتها بطول انجامد لذا، شکیبا باشید.
- تا زمانی که کارکرد پمپ سیرکولاتور و مانومترهای طرفین آن بحالت عادی و بدون ضربه و سر و صدا نشده است، سیستم بطور کامل هواگیری نشده است و پمپ تغذیه باید همچنان روشن باشد.
- بعد از اطمینان از هواگیری کامل سیستم، پمپ تغذیه خاموش گردد اما، پمپ سیرکولاتور تا نیم ساعت روشن بماند
توجه: در صورت هواگیری کامل سیستم، به محض روشن شدن پمپ تغدیه، روغن از منبع انبساط سر ریز خواهد شد. در غیر این صورت عملیات هواگیری سیستم باید ادامه یابد.
توجه: در زمان راهاندازی سیستم، فشار سمت مکش پمپ حدود صفر و یا اندکی مثبت خواهد بود. مشاهده فشار خلا حدود 1/0 میلیبار و یا بیشتر در طی عملکرد چند لحظهای سیستم بیانگر گرفتگی صافی پمپ خواهد بود. لذا، نسبت به تمیز نمودن صافی اقدام نمائید. اجازه دهید پمپ مجددا برای چند دقیقه عمل نماید و پس از آن تمیز نمودن صافی مکش پمپ را تکرار نمائید. این عمل بایستی آنقدر ادامه یابد تا زمانیکه فشار مکش پمپ یکنواخت گردد.
- پس از هواگیری سیستم، شیر انتقال سوخت به مشعل را باز نموده و مشعل را با یک نازل و به شکل دستی روشن نمائید.
توجه: برای ممانعت از اعمال شوک حرارتی به اجزای بویلر روغن داغ (بخصوص نسوزکاریهای آن) دقت گردد تا دما به آرامی و با گام معادل 10 درجه سانتیگراد در هر نیمساعت افزایش یابد.
- با رسیدن دمای روغن به حدود 100 درجه سانتیگراد، شاهد سر و صدا و ضرباتی در پمپ سیرکولاتور و مانومترها خواهیم بود که ناشی از تبخیر رطوبت موجود در سیستم خواهد بود. این بخارات شکل گرفته به تدریج از طریق دی اریتور از سیستم تخلیه خواهند شد. در این زمان مقداری روغن میبایستی به سیستم اضافه شود تا کسری احتمالی روغن را جبران نماید.
- با رسیدن دمای روغن به 120 درجه سانتیگراد، کلید مشعل را در حالت اتوماتیک قرار داده و اجازه دهید سیستم به مدت 2 ساعت در همین دما کار کند.
اطمینان از صحت عملکرد تجهیزات ایمنی در تمیزکاری بویلر روغن داغ
در مدت 2 ساعت کارکرد سیستم میتوانید از عملکرد تجهیزات ایمنی سیستم بشرح ذیل اطمینان حاصل نمائید:
- شیر تخلیه روغن منبع انبساط را باز کنید تا کنترل سطح روغن عمل نماید و آژیر اخطار بصدا در آمده و حالت خطای مربوطه اعلام گردد. در اینحالت مشعل خاموش خواهد شد. مجددا روغن تخلیه شده را به سیستم شارژ نموده و مشعل را مجددا روشن نمائید.
- نقطه تنظیم ترموستاتهای ایمنی و کنترل خاموش کننده پمپ را به نقطه 120 درجه سانتیگراد برسانید و از عملکرد آنها مطمئن شوید. در صورت وجود ترموستات دمای دودکش، عملکرد آنرا نیز مورد ارزیابی قرار دهید.
- کنترل کننده جریان را از هر نوع که باشد، تنظیم نموده و با بستن تدریجی یکی از شیرهای مسیر جهت وقوع افت جریان، عملکرد آنرا آزمایش نمائید.
- بعد از اتمام 2 ساعت کارکرد پمپ سیرکولاتور، مشعل را خاموش نموده و اجازه دهید تا با سیرکوله شدن روغن در سیستم توسط پمپ، دمای روغن به دمای محیط (30 درجه سانتیگراد) برسد.
- بعد از رسیدن دمای روغن به دمای محیط، پمپ سیرکولاتور را خاموش نمائید و مراحل تخلیه را به شرح ذیل آغاز نمائید:
- پمپ تغذیه را در وضعیت مناسب تخلیه سیستم قرار دهید. بهتر است روغن بجای انتقال به مخزن ذخیره مستقیما به بشکههای خالی برگردانده شوند. شیر تخلیه مخزن انبساط را باز نگهدارید.
- کمی پس از شروع عملیات تخلیه، حداقل یکی از شیرهای هواگیری که در تراز بالاتری در سیستم قرار داد را باز بگذارید.
- با اتمام مرحله تخلیه توسط پمپ، مقدار روغن تخلیه شده از سیستم معادل مقدار روغن شارژ شده به سیستم نخواهد بود. اختلاف بواسطه حجم روغنی است که در کویلهای بویلر و مخزن ذخیره باقی مانده است. روغن موجود در مخزن ذخیره را میتوان از طریق شیر تخلیه مربوطه تخلیه نمود اما، برای تخلیهی روغن موجود در کویلها باید ابتدا با بستن شیرهای مسیر لولهکشی، بویلر را از سیستم جدا نمود و مسیر مخزن انبساط را نیز مسدود کرد. سپس، با باز کردن شیر تخلیه، هوای فشرده با دبی جریان بالا و فشار 5 بار را به داخل کویل دمید تا روغنهای باقیمانده در کویل، تخلیه شود. در صورت عدم دسترسی به سیستم هوای فشرده میتوان از گازهای بیاثر نظیر آرگون یا دیاکسید کربن استفاده نمود.
توجه مهم: استفاده از گاز اکسیژن جهت تخلیه روغن درون کویل بویلر بسیار خطرناک بوده و موجب بروز حادثه و خسارات مالی و جانی خواهد شد.
- پس از تخلیه کامل روغن، مسیر انبساط را به حالت اولیه درآورید و دریچه صافی را باز نموده و بعد از تخلیه آلودگیها و همچنین خارج کردن آهنربا و توری اضافی الصاقی، توری صافی را تمیز نموده و مجددا ببندید
توجه مهم: مسدود ماندن مسیر انبساط بهنگام راهاندازی بویلر روغن داغ موجب وقوع خسارت عدیده در سیستم روغن داغ خواهد شد.
- منابع
- کتابچه نصب و راهاندازی، بهرهبرداری، پایش و نگهداری بویلرهای روغن داغ تدوین شده توسط مرکز آموزشها و پژوهشهای هلدینگ دابوصنعت
- سایت Azom
سایر مقالات
برخی محصولات دابو صنعت



