افزایش قیمت انرژی و تمایل به کاهش انتشار کربن باعث شده دیگ‌های چگالشی در دهه گذشته به‌عنوان راه‌حلی با بازده بالا در ساختمان‌های تجاری و مسکونی بزرگ محبوب شوند. اما نصب دیگ چگالشی در موتورخانه‌ای که برای دیگ‌های غیرچگالشی قدیمی طراحی شده، مستلزم توجه به چندین نکته فنی است تا بازده واقعی و دوام سیستم تأمین شود. در این مقاله از دابو صنعت، قدم‌به‌قدم توضیح می‌دهیم چه تغییراتی لازم است، چه تجهیزات جانبی باید اضافه شوند و چه ریسک‌هایی باید برطرف شوند تا پروژه به‌سازی و نوسازی موتورخانه قدیمی به درستی انجام شود.
استفاده از دیگ چگالشی در موتورخانه قدیمی
دیگ‌های چگالشی می‌توانند بازده حرارتی بسیار بالاتری نسبت به دیگ‌های سنتی ارائه دهند، مشروط بر اینکه در عمل چگالش رخ دهد (یعنی دمای آب بازگشتی پایین باشد). اگر شرایط سیستم اجازه تقطیر گازهای دودکش را بدهد، بهره سوختی تا مقدار چشمگیری بهبود می‌یابد و مصرف انرژی و انتشار CO₂ کاهش می‌یابد. منابع صنعتی و راهنماها تأکید می‌کنند که برای بهره‌برداری در حالت چگالش، دمای آب بازگشتی باید در محدوده مناسب پایین‌تر از تقریباً 54–°C 55)پایین تر از نقطه شبنم ) بسته به مرجع و طراحی، نگه داشته شود.
نکات فنی مهم در تبدیل موتورخانه قدیمی
در ادامه مهم‌ترین تغییرات و نکات فنی که باید در موتورخانه‌های قدیمی انجام شوند آورده شده است.
1. کنترل دمای آب بازگشتی
برای اینکه دیگ چگالشی به‌صورت مادام‌العمر در حالت «چگالش» کار کند و بازده اعلامی را بدهد، دمای آب بازگشتی باید به اندازه کافی پایین باشد معمولاً زیر 54–55°C. مطالعات و استانداردها عدد 55°C را مرز شروع چگالش ذکر می‌کنند. در بسیاری از سیستم‌های قدیمی، دمای بازگشتی خیلی بالاست مثلاً 60–80°C و باید با روش‌های کنترلی و اصلاحی کاهش یابد.
راه‌حل‌های عملی:
- پیاده‌سازی کنترل‌های شیب‌دار (outdoor reset) تا دمای رفت بر اساس دمای خارجی تنظیم شود.
- بررسی و در صورت نیاز افزایش سطح انتقال حرارت یونیت‌های توزیع (رادیاتورها، کویل‌ها) یا افزایش اختلاف دما تا بتوان ظرفیت را با دمای رفت پایین‌تر تأمین کرد. اگر سطح انتقال کم است، ممکن است برای حفظ دمای محیط نیاز به افزایش سطح رادیاتورها یا تغییر به فن‌کویل/کویل‌های بزرگ‌تر باشد.
2. جداسازی هیدرولیکی و بازچینی ( مدار اولیه و مدار ثانویه )
موتورخانه‌های قدیمی ممکن است دارای مدارهای پمپ و لوله‌کشی باشند که باعث اختلال در کنترل جریان و دمای برگشتی می‌شوند. معمولاً نصب یک تجهیز«هیدرولیک سپراتور» یا مبدل صفحه‌ای بین دیگ‌های جدید و شبکه توزیع( مدار اولیه و مدار ثانویه ) ، به تنظیم مناسب جریان و جلوگیری از اختلاط آب گرم/سرد کمک می‌کند. این کار پایداری عملکرد دیگ کمک می‌کند
3. شست‌وشوی مدار و مدیریت آلودگی
لجن، زنگ و رسوبات در مدارهای قدیمی می‌تواند به مبدل حرارتی دیگ چگالشی آسیب بزند و راندمان را بشدت کاهش دهد. قبل از نصب، سیستم باید فلاش (شستشو کامل) شود. همچنین استفاده از بافرتانک با ظرفیت متناسب به همراه فیلترهای مغناطیسی پیشنهاد می شود.
پیشنهاد مطالعه| مهندس علی خادمی در این مقاله درباره رسوب زدایی دیگ بخار توضیحات مفید و کاربردی ارائه کرده است.
4. مدیریت میعان
میعان دیگ چگالشی اسیدی است و نمی‌توان آن را بدون محافظت مستقیم به فاضلاب فرستاد. باید مسیر تخلیه مناسب، تله آب برای جلوگیری از نشت گاز و در اکثر موارد خنثی‌سازی میعان (condensate neutralizer) نصب شود تا pH قبل از ورود به فاضلاب به محدوده مجاز برسد. که برای این کار استفاده از آهک برای خنثی سازی آب دیگ چگالشی پیشنهاد می گردد.
5. دودکش، تهویه و مسیر دودکش
دودکش و مسیر خروج محصولات احتراق باید برای گازهای با دمای کمتر و مقدار میعان طراحی یا بازبینی شود. دودکش دیگ‌های چگالشی باید از جنس p.p یا استنلس استیل استفاده شود و استفاده از دودکش فولادی مجاز نمی باشد. لوله‌کشی قدیمی ممکن است نیاز به تعویض یا اصلاح داشته باشد تا از برگشت میعان یا خوردگی جلوگیری شود. همچنین لازم است نقاط نفوذ دودکش کنترل شود تا امنیت CO تضمین گردد.
پیشنهاد مطالعه | مقاله راهنمای جامع الزامات نصب دودکش بویلر و دیگ بخار از مهندس علی خادمی
6. کنترل‌ها و تنظیمات
دیگ‌های چگالشی معمولاً دارای modulation ratio بالا و کنترل‌های مدرن هستند. برای سازگاری با سیستم‌های قدیمی، لازم است: کنترل‌ها (کنترل پمپ، سنسورهای دمای رفت/برگشت، سنسور بیرونی)، تنظیم منحنی آب گرم و هماهنگی با BMS/کنترلرهای موجود به‌روز شوند تا دیگ در بازه بهره‌وری بالا کار کند. استانداردها و راهنماها توصیه می‌کنند که تنظیمات راه‌اندازی و منحنی‌ها مطابق مشخصات تولیدکننده انجام شود
فهرست تجهیزات مورد نیاز برای بازسازی در موتورخانه قدیمی
- دیگ چگالشی مناسب ظرفیت و turndown مورد نیاز (با مستندات فنی).
- هیدرولیک سپراتور متناسب یا بافر تانک متناسب
- پمپ‌های مدار اولیه
- کنترل‌کننده منحنی آب و سنسور دمای بیرونی.
- فیلترهای خطی / فیلتر مغناطیسی برای جمع‌آوری زنگ و ذرات.
- سیستم شست‌وشوی مدار، سختی گیر رزینی .
- مسیر مناسب تخلیه میعان، تله P و خنثی‌کننده میعان.
- دودکش یا لوله‌کشی اگزوز مناسب برای دمای پایین‌تر و میعان.
- استفاده از منبع انبساط بسته الزامی می باشد
- تاسیسات اندازه‌گیری و مانیتورینگ ترموگراف، برای ارزیابی عملکرد پس از نصب.
پیشنهاد مطالعه| در این مقاله درباره ساخت موتورخانه صنعتی و کوچک بخوانید.
چک‌لیست اجرایی مرحله‌به‌مرحله نوسازی موتورخانه قدیمی
- بازدید و آنالیز مدار موجود: بررسی دمای رفت/برگشت در شرایط طراحی.
- محاسبه بار حرارتی ساختمان و تطابق ظرفیت دیگ چگالشی.
- تصمیم‌گیری درباره نیاز به hydraulic separation یا مبدل صفحه‌ای.
- برنامه فلاش و شست‌وشوی مدار + نصب فیلتر/مگنت.
- طراحی و مسیر لوله‌کشی میعان و انتخاب خنثی‌کننده مناسب.
- اصلاح یا جایگزینی دودکش؛ بررسی تهویه و نقاط ورود
- نصب کنترل‌ها و راه‌اندازی منحنی خارجی-داخلی .
- راه‌اندازی آزمایشی، مانیتورینگ دماهای رفت/برگشت و ثبت داده‌ها (حداقل چند روز تا تعیین بهره‌وری واقعی).
- تحویل مدار و آموزش بهره‌بردار درباره بازرسی‌های روزانه و نگهداری.
پیشنهاد مطالعه | درباره راهنمای کامل نگهداری دیگ چگالشی در وب سایت دابو صنعت بخوانید.
هزینه نوسازی موتورخانه قدیمی با دیگ چگالشی
راندمان بالاتر دیگ‌های چگالشی معمولاً منجر به کاهش مصرف سوخت و هزینه‌های آن می‌شود (منبع)؛ هزینه این تغییرات به شرایط اولیه سیستم مخصوصاً توانایی کاهش دمای بازگشتی و هزینه اصلاحات مثلاً تعویض کویل ها/رادیاتورها، دودکش و غیره دارد. در صورت نیاز به اطلاع از هزینه نوسازی موتورخانه با دیگ چگالشی با کارشناسان فروش دابو صنعت در تماس باشید.
ریسک‌ها و مواردی که در نوسازی موتورخانه باید از آن‌ها پرهیز کرد
- نصب دیگ چگالشی بدون اصلاح دمای بازگشتی می‌تواند باعث کارکرد غیرفعال در حالت غیر چگالشی و کاهش بازده شود.
- عدم مدیریت مناسب میعان می‌تواند به خوردگی شبکه فاضلاب یا برگشت اسید به دیگ منجر شود.
- ورود آلودگی و ذرات به مبدل‌های جدید بدون فیلتر/شست‌وشو عمر دیگ را کاهش می‌دهد .
سایر مقالات
برخی محصولات دابو صنعت
